Czy płukanki do płukania jamy ustnej są potrzebne?

Płukanki stosowane są jako element pomocniczy w higienie jamy ustnej. Nie mogą być zamiennikiem szczoteczki do zębów oraz pasty. Jakie są więc zadania płukanek? Są nimi: rozluźnienie resztek pokarmowych i osadów nazębnych, częściowe usunięcie resztek pokarmowych, przywrócenie odpowiedniego pH jamy ustnej.

Działanie płukanek może być: profilaktyczne, lecznicze oraz odświeżające.

Najprostszym rodzajem płukanek są płyny do płukania jamy ustnej, które można kupić w aptece lub drogerii. W składzie większości z nich jest fluorek sodu, który ma właściwości przeciwpróchnicowe, oraz wzmacnia szkliwo.

Innym rodzajem płukanek to płukanki zawierające w swoim składzie substancje lecznicze, takie jak chlorheksydyna, sanquiryna. Hamują one rozwój mikroorganizmów tworzących płytkę bakteryjną odpowiedzialną za choroby przyzębia i próchnicę oraz poprawiają właściwą ochronę dziąseł. Chlorheksydyna działa przez parę godzin po zastosowaniu dzięki właściwościom bioadhezyjnym.

Należy jednakże pamiętać, że płukanek z chlorheksydyną należy stosować ściśle według zaleceń lekarza, ponieważ podczas dłuższego stosowania ma ona działania niepożądane, takie jak: zaburzenia smaku, ciemne zabarwienie błon śluzowych, języka, zębów, wypełnień, uzupełnień protetycznych.

Stosowanie płynów i płukanek jest szczególnie zalecane: dzieciom, które niedokładnie szczotkują zęby, osobom starszym lub niepełnosprawnym, których ruchy są ograniczone, osobom z urazami jamy ustnej, pacjentom z zapaleniem w obrębie jamy ustnej (gdy szczotkowanie wywołuje ból i dodatkowo może podrażniać chore miejsca).

W niektórych sytuacjach (np. przy ostrym zapaleniu dziąseł), gdy szczotkowanie zębów jest niemożliwe, płukanie jamy ustnej może chwilowo zastąpić czyszczenie za pomocą szczoteczki i pasty.

Płukanek nie powinno się używać zbyt często i bezwzględnie należy czytać etykietę opakowania, czy płukanka jest już w formie przygotowanej do płukania, czy też należy ją przed użyciem rozcieńczyć.

dr n. med. Anna M. Kowalska-Baron