U większości ssaków występują zaledwie dwa komplety zębów: mleczne i stałe. Tymczasem rekiny mogą co kilka dni wymieniać zużyte lub wyłamane zęby, dzięki temu przez całe życie pozostają sprawnymi i niezwykle skutecznymi zabójcami. W przypadku dziko żyjących drapieżników braki w uzębieniu mają poważne następstwa i decydują o śmierci lub dalszym przetrwaniu.
Rekiny nie muszą się tego obawiać, one nie wiedzą, co to kamień nazębny, próchnica, zapalenie miazgi i ropień okołowierzchołkowy, nie cierpią na luki w uzębieniu. Dzieje się tak dlatego, iż dorosłe osobniki posiadają nawet do trzech tysięcy zębów, ułożonych w górnej oraz dolnej szczęce w 2-6 szeregach. Tylko dwa pierwsze rzędy odgrywają rolę w pobieraniu pokarmu, pozostałe – tworzą zęby zapasowe, które stopniowo narastają, przesuwając się ku przodowi.
Zdaniem naukowców zęby rekina rozwinęły się ewolucyjnie w wyniku przekształcenia łusek plakoidalnych (identyczne łuski, lecz w mikroskopijnym rozmiarze, pokrywają całe ciało drapieżnika). Zęby nie są osadzone w zębodołach (jak to ma miejsce u człowieka), lecz w tkance łącznej tworzącej skórę. Z tego powodu dość łatwo się wyłamują, kiedy rekin kawałkuje i brutalnie rozszarpuje zdobycz.
Po zużyciu zębów z pierwszych szeregów, stopniowo zastępują je zęby z dalszych rzędów. Taka wymiana może się odbywać nawet co 5 dni, przez cały okres życia rekina (w efekcie np. żarłacz tygrysi może zużyć w ciągu 10 lat około 24 tysięcy zębów). Jeszcze większym rekordzistą jest słynny żarłacz biały, który potrafi zregenerować nawet do 50 tysięcy zębów w trakcie swojego 100-letniego życia.
Zęby, zarówno współczesnych, jak i kopalnych rekinów mogą różnić się kształtem (ten fakt ułatwia naukowcom klasyfikację wymarłych gatunków). Niektóre rekiny, np. żarłacz śledziowy, odznaczają się długimi i cienkimi zębami, dzięki którym chwytają szczególnie śliskie ryby. Są też rekiny, których zęby mają kształt zębatej piły lub pojedynczego, ostrego jak stal ostrza. Jeszcze inne posiadają na zębach piłkowaną krawędź lub dodatkowe wyrostki boczne. Ponadto wszystkie rekiny mają ruchomą górną szczękę, umożliwiającą im odgryzanie ogromnych kęsów. Szczęka rekina jest 300 razy silniejsza niż szczęka człowieka i potrafi wytworzyć nacisk rzędu 20.000 kilogramów na centymetr kwadratowy.
Ewa Siwiec
/Źródło: DENTOnet.pl, dinoanimals.pl/